Хятадын Засгийн газар 2020 оноос Бээжинд нүүрс худалдаалах болон ашиглахыг хориглохоор төлөвлөснийг тус хотын байгаль орчин хамгаалах товчоо албан ёсны вэб сайтдаа мэдээллээ.

Хятадын Засгийн газар 2020 оноос нийслэл хот дахь нүүрсний бүх худалдаа болон ашиглалтыг хориглож үндэсний эрүүл мэндэд заналхийлж буй нүүрсний утааг арилгах ажлыг хэдийнэ эхлүүлсэн юм. Тодруулбал, тус улс өнгөрсөн оны есдүгээр сард Бээжин, Шанхай, Гуанжу зэрэг томоохон хот дахь нүүрс ашигладаг цахилгаан станцуудын бүх шинэ тоног төхөөрөмжийн худалдааг хориглосон юм.

Ингэснээр дээрх хотууд дахь нүүрсээр ажилладаг цахилгаан станцууд ашиглалтаас гарч, оронд нь шинэ төхнологиор эрчим хүч үйлдвэрлэдэг цахилгаан станцууд бий болох гэнэ. Бээжин хот нэгэн үе дэлхийн хамгийн их агаарын бохирдолттой хотоор нэрлэгдэж байсан бөгөөд 2008 оны зуны олимпийн наадамтай холбогдуулан олон улсын шаардлагын үүднээс агаарын бохирдолттой эрчимтэй тэмцэж эхэлсэн.

Энэ ажлын хүрээнд тус улс Бээжин хот дахь автомашинуудын тоог цөөлж, дугуйгаар зорчих иргэдийг дэмжихийн сацуу ногоон байгууламжуудыг олноор байгуулж ирсэн. Харин агаарын бохирдлын гол хүчин зүйл болсон нүүрсний хэрэглээг цахилгаан болон байгалийн хийгээр орлуулж байна. Бээжин хотын хувьд нүүрсийг гол төлөв дулаанд ашигладаг байна.

Тиймээс цахилгаан болон байгалийн хийгээр халдаг төхөөрөмж болон технологийг эрчимтэй нэвтрүүлж байна. Үүнийг Бээжин хотод шинээр баригдаж байгаа болон хэдийнэ баригдсан орчин үеийн өндөр барилга, зочид буудлын халаалтын төхөөрөмжөөс харж болох юм. 2012 оны судалгаагаар Бээжингийн хүн амын дөрөвний нэг орчим хувь нүүрс хэрэглэдэг гэсэн тооцоо гарсан бөгөөд энэ нь таван сая орчим хүн нийслэл хотод нүүрс шатааж байна гэсэн үг юм.

Харин энэ тоо өнөөдрийн байдлаар нэлээд буурсан нь лавтай. Мөн бусад хотуудад ч гэсэн нүүрсний хэрэглээ буурч байна. Харин хөдее орон нутагт нүүрсний хэрэглээ буурах хараахан болоогүй байна.

Монголын нүүрсний салбар сэхэхгүй нь бараг тодорхой болов
Хятад нь Монголын нүүрсний гол худалдан авагч бөгөөд импортын хэмжээгээ бага зэрэг бууруулахад уул уурхайгаас хамааралтай Монгол Улсын эдийн засагт том гарз хохирол учирна. Хятадын Засгийн газар Монголоос авах нүүрсний импортынхоо хэмжээг хэдийнэ бууруулсан бөгөөд үүний улмаас Монголын нүүрсний салбар уналтад орж байна.

Хятад нүүрсний хэрэглээг хязгаарлахаар болсноос гадна дотооддоо нүүрсний арвин их нөөцтэй. Хятадын Засгийн газрын нүүрсний хэрэглээг дотоодоосоо хангахаар зорьж буй дээрх бодлогын улмаас Монголын нүүрсний салбарын гол хөрөнгө оруулагч хятадууд нүүр буруулж эхэлснээс нүүрсний салбар дахь хөрөнгө оруулалт зогсонги байдалд оров.

Энэ байдал улам хүндрэхийг Монгол-Хятадын бизнес эрхлэгчид, хөрөнгө оруулагчдын чуулга уулзалтын үөэр хятадууд монголоос нүүрсийг урьдынх шиг сонирхохгүй байгаа байдал харуулсан. Харин Монголын Улсын хувьд нүүрснийхээ чанарыг сайжруулж, тээвэрлэлтийн асуудлаа шийдчихвэл Хятадым зах зээл өмнөх шиг том байр суурь эзэлж чадах бололтой.

Ямартай ч Хятадын хөрөнгө оруулагчдын үзэж байгаагаар Монгол Улсын нүүрсний салбар энэ уналтаасаа гарч сэргэхгүй гэнэ. Тэгэхээр өдрөөс өдөрт олборлолтоо нэмэгдүүлэхээр зорьж буй манайхны энэ их нүүрс илүүдэл болж хог болох аюултай тулгарах нь. Гэхдээ "нүүрсний гал цогтой" гэдэг дээ.

Э.Төгсжаргал