Монгол улс татварын шинэ системд шилжээд удаагүй байна. Хэдийгээр энэ шинэ систем нь үр дүнгээ өгч байгаач бас сөрөг үр дагавар байсаар байна.

НӨАТ энэ тогтолцоог бүгд эрх тэгш хэрэгжүүлэхгүй бол хувь хүн байгууллага жижиг том гэхгүйгээр хэрэгжүүлэхгүй бол шударга биш тогтолцоо нөгөө нууц далд мөнгө байсаар байх болно улмаар гааль татвар бүх салбарт хуучин нуудаг хаадаг байдал байсаар байх болно. Бүгдээрээ ижилхэн төлдөг болчихвол буцаалтаа аваад хоёр татвар төлөхгүй хоёр байцаагч аргалахгүй бүгд ижил өртөгтэй болоод дундаас нь хүнд суртал авилгал байхгүй болох боломжтой. Гааль дээр мэдүүлсэн татвараа нөхөх хасуулах зарчим хамгийн зөв ба гааль дээр нуусан бараа л дахин татвар НӨАТ  нуух шаардлагад орох ба магадгүй хоёр татвар болж байгаа нь НӨАТ-с зугтах үндэслэл болж байна. Гааль дээр ч гаальтай гэх үзэгдэл буурч бүгд эрх тэгш татвараа мэдүүлдэг төлдөг болчихвол эцсийн хэрэглэгчдэд ч сайнаар нөлөөлнө. Гаалийн байцаагч нарт ч хялбар болно цаг  хугацаа алдахгүй авилгал байхгүй бол бүгд шударга хөдөлмөрлөх боломж бүрдэнэ.

Ингэснээрээ гааль болон татвар дахь байцаагч нар эрсдэлгүй болно. Хүн загнах тагнах муу зүйл хийх юмгүй бол хүн бүр стрессгүй болж шударга сайхан амьдрах боломж бүрдэнэ ер нь буруу мөнгө буруу зүйл уруу хазайдаг буруу зүйл нь стрессийг бий болгож эрүүл мэнд, амьдралаас байнга хулгай хийж байдаг. Хэрэглэгч болон зах зээлийн цэвэр өрсөлдөөн  татварын бодлого зөв тэгш байхаас хамаарч нийгмийн стрессгүй тайван амьдрах үндэс тавигддаг . Авч байгаа цалин нь шударга байж хүн шударга ажиллах боломж нээгдэх ба цалин нь амьдралд хүрэхгүй бол жинхэнэ тэмцлийн хэлбэрт шилжиж болно шүү дээ ядаж шаардах эрхтэй байх болно. Цалин нь амьдралд хүрэхгүй бага мөртлөө яагаад төрийн албанд зүтгээд байгаа юм бэ? яагаад цалингаа нэмүүлье гэхгүй байгаа юм бэ? яагаад цалингаасаа үнэтэй хэрэглээтэй байгаа юм бэ? эдгээр цаанаасаа буруу тогтолцоотой нөгөөл татвараас зугтдаг нөгөө талаас элдэв авилгалийн үндэс болоод байгааг хүн бүр мэдэж байгаа тэгээд яагаад дуугүй суугаад байгаа юм бэ???

Төрийн албан хаагчид төрийн төлөө ажиллаж байгаа мөртлөө төрийн төлөө биш өөрсдийнхөө төлөө ажлаад байгааг бүгд мэдэж байгаа. Энэ тогтолцоог өөрчлөн шударга амьдрах бололцоог төр хангах ёстой. Авч байгаа цалингаараа амьдралдаа хүргэж аз жаргалтай нервгүй амьдрах бололцоог төр хангах ёстой. Гэтэл Монголд эсэргээрээ байгааг хүн бүр мэдэж байгаач өөрчилхийг хүсэхгүй байна. Төр оршин тогтох үндэс нь татвар төр өөрөө ард түмний л төлөө тэдний амьдралын баталгаа болох ёстой....гэтэл Монголд эсэргээрээ байна. Төр нь боомилдог төрийн үйлчилгээ нь муу иргэд нь стресстэй. Төрийн албан хаагч ард түмэнд туслах үйлчлэх байгууллага байх байтал төрийн ажлыг аль болох гацаах өөрийгөө үнэлүүлэх ажил хийгээд байна. 

unen.mn