Шинэчлэлийн засгийн газар "эдийн засгаа" хэзээ ч мартахгүй хэмээн тунхаглаж байсан цаг саяхан. Тэгвэл улсын зарлага орлогоос сүүлийн саруудад байнга давсан үзүүлэлттэй гарах боллоо. Энэ юунаас болов.

Ерөнхий сайд асан Н.Алтанхуяг "долларын ханшийг барьдаг нөхдүүд бий. Удахгүй зарлана" гэсээр суудлаасаа буусан. Өнөөдрийн байдлаар ам.долларын ханш 1990 төгрөгөөс доош буухаа больсон. Харин долларын ханшийг буулгах, барих бодлогыг Монгол банк болоод Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг хийхгүй байна. Өнөөдөр төсвийн алдагдал 769.2 тэрбум төгрөгт хүрлээ.

Эхний найман сарын байдлаар төсвийн нийт зарлага 4345.9 тэрбум төгрөгт хүрэв. Харин орлого дөнгөж 3576.7 тэрбум төгрөг байгаа юм. Төсвийн алдагдал өмнөх оны мөн үеийнхээс тав дахин нэмэгджээ. Өнгөрөгч оны эхний найман сард төсвийн алдагдал 153 тэрбум төгрөг байжээ. Харин энэ оны эхний найман сард 769.2 тэрбум төгрөг болоод байна. Алдагдал ийнхүү асар ихээр нэмэгдэхэд зарлагын өсөлт орлогын өсөлтөөс 15.8 пунктээр илүү байгаа нь нөлөөлжээ. Ийн төсвийн алдагдал эдийн засгийг хойш татаж байна. 

 

Сангийн яамнаас төсөвт тодотгол хийх талаар хэдийнэ ярьж байсан. Наймдугаар сард төсвийн нийт зардал өмнөх сарынхаас 40.5 тэрбум төгрөг буюу 6.7 хувиар л буурчээ. Цаашдаа зардлаа хангалттай хэмжээгээр бууруулж чадахгүй, мөн орлогоо нэмэгдүүлж чадахгүй бол тодотгол хийхээс өөр замгүй болно. Тиймээс ирэх чуулганаар нэн түрүүнд төсвийн тодотголоо хийхгүй бол хугацаа бага байгаа гэдгийг санах хэрэгтэй. 

Харин хөрөнгө, санхүүгийн данс 2014 оны эхний хагас жилд 168.5 сая ам.долларын ашигтай гарч байсан бол 2015 оны эхний хагас жилд 394.0 сая ам.доллар болж, өмнөх оны мөн үеийнхээс 225.5 сая ам.доллар буюу 2.3 дахин нэмэгджээ. Монгол Улсад оруулсан гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт өмнөх оны мөн үеийнхээс 327.6 сая ам.доллараар буурч, харин санхүүгийн хөрөнгө оруулалт өмнөх оны мөн үеийнхээс 243.6 сая ам.доллараар нэмэгджээ.

Нөгөөтэйгүүр уул уурхай сэргэж хөрөнгө оруулагчид хэвийн нөхцөлд ажиллах боломж бүрдвэл эдийн засаг хурдан сэргэнэ гэж эдийн засагт үзэж буй аж. 

 

Х.Даваа