Хүний нэрийг хэрхэн тогтоох вэ?

Амьтан хүний нэр тогтоох, аргал түлээ түүхийн аль алинд нь арга технологи хэрэгтэйХоёр хүн тааралдаад бие биенээ танимхайран сүйд болж. Нэг нь,

-Юу ч битгий дуугараарай, бид хоёр хаа нэгтээ таарч байсаан. Хаана билээ дээ, санахгүй байх чинь. Санах гээд оролдоод үзье. Тиймээ бид Майами Бич-д 2 жилийн өмнө уулзсан шүү дээ.

- Би Майами Бичид хэзээ ч байгаагүй
– Хүлээ, хүлээ, яг зөв, Атлантик сити байна ш дээ
– Тэнд ч очиж үзээгүй, би чиний а…

- Аа, тэгвэл чимээгүй чимээгүй, Чикаго байж таарлаа. 1953 онд
– Дахиад л худлаа
– Заа за, тэгээд би таныг яагаад ийм сайн таниад байнаа?
– Мангар минь, ах чинь л байна ш дээ.

Харри Лорейний “Супер ой санамж” номыг ашиглан Танд хэрэгтэй байж болох мэдээллийг өгье. Хүний нэр зүсийг тогтоох олон арга байдаг гэнэ. Овгоор нь хөөх, цагаан толгойн дараалал ашиглах, төсөөлөх, орлуулах, нэр, зүсийг харьцуулах, утгыг өөрийн болгох г.м.

Хүний нэрийг санаж байх нь их чухал. Үнэндээ ч, сайн таньдаг хүнтэйгээ тааралдаад нэрийг нь санахгүй байвал эвгүй л дээ. Худлаа мэддэг царайлж байгаад баригдсанаас шууд санахгүй байгаагаа хэлсэн нь дээр.
Блог анд Заяаг багад аавынх нь найз “Түнжин ирээд явлаа гэж хэлээрэй” гэснийг дамжуулах гэтэл нэрийг мартчихаж, бодоод бодоод олсонгүй. Тэгээд нэртэйгээ нээх адилхан царайтай гэтэл аавынх нь нүд сэргэн “Түнжин үү?” гээд бөөн инээдэм болцгоожээ. Эндээс харахад Заяа анд нэр зүс тогтоох өөрийн гэсэн аргатай нь харагдаж байна. Хүн хүн онцлогоосоо хамаараад санах, тогтоох өөр өөр аргатай бөгөөд Харри Лорейн гуай ч зарим аргаа үгээр тайлбарлаж чадахгүй нь ээ гэж улайжээ.

Ой тогтоолтын “мэргэжилтнүүд” мэдвэл зохих хүнийхээ нэрийг жагсааж бичээд уншаад байхыг зөвлөдөг. Энэ ч бүдүүлэг арга л даа. Хүнтэй таарахаараа хуруугаа шүлсдээд, дэвтрийн хуудас эргүүлээд байлтай нь биш. Худалдан авагчдад нэрээр нь хандах, үйлчлүүлэгчдээ дахин ирэхэд нь нэрийг нь мэдэж байвал тэдэнд таатай байлгүй яахав. Өөрсдийнх нь үнэлэмжийг дээшлүүлнэ шүү дээ.
Нью-Йоркийн нэгэн шөнийн клубийн өлгүүрчин бүсгүй хүмүүсийн хувцас, малгайг авч өлгөхдөө дугаар тараадаггүй байжээ. Энэ нь үйлчлүүлэгчдэд өөриймсөг дотно харилцааг төрүүлдэг аж. Тэр нэг ч алдаж, андуурч байсангүй. Энэ танд сэтгэгдэл төрүүлэхгүй ч, тэр бүсгүйн ачаар тус клубийн нэр хүнд өсөж, бүсгүй цайны мөнгөөр баяжжээ.

Нэгэн томоохон буудлын угтагч ирсэн хүн бүрт нэрээр нь хандаж чаддаг гайхамшигтай авъяасынхаа хүчээр дэн буудал худалдаж авсан гэнэ лээ. Эдгээр жишээ бол хүмүүс өөрт нь дотно хандаж буй хүнд талархаж, илүү төлөх дуртайн баталгаа юм. Хүн бүрт овог нэр нь эрхэм бөгөөд нэрээ хичээж, нэр хугарахаар яс хугар гэлцдэг.
Чухал хүнийхээ нэрийг мартсанаас үүдсэн азгүйтэл ялангуяа бизнест зөндөө л байх юм. Цицерон санамжийн системийг ашиглан хотынхоо мянга мянган оршин суугчид, цэргүүдийнхээ нэрийг мэддэг байжээ. Харри Лорейн 150-200 хүнтэй хүлээн авалтад оролцоод бүх хүний нэрийг тогтоон авч үүгээрээ оролцогч олныг алмайруулж байжээ.
Хүний нэрийг тогтоохдоо дараах дүрмийг баримтална уу:

- Хүний нэр тогтоохдоо муу гэж хэзээ ч бодохгүй байх
– Хүн нэрээ хэлэхэд зөв сонссон гэдэгтээ итгэлтэй байх
– Нэрийг зөв бичиж авах, эргэлзэж байвал өөрөөр нь бичүүлэх
– Хэрвээ тухайн нэр ямар нэг сонирхолтой зүйл эсвэл таны танил хэн нэгний нэртэй холбоотой бол анзаарах
– Ярианы явцад шинэ танилдаа нэрээр нь хандах
– Салж явахдаа нэрийг нь хэлж, дахин уулзахыг ерөөх

Хүний нэрийг санахад зүс нь орж ирнэ, зүсийг санахад нэр орж ирнэ. Нэр зүсийг ямар нэг шинэ технологи ч юмуу өөр юмтай холбож тогтоох нь их зүгээр. Сайхан хамартай, тунгалаг нүдтэй, намуун дуутай бүсгүйн нэр хүмүүсийн ой тойнд амархан хоногшдог ажгуу. Дурлачихвал бүр нүдэнд харагдаж, чихэнд сонсогдоно гээч. Хүний нэрийг ямар нэг утга агуулдаг, агуулдаггүй гэж 2 хувааж болно. Баярсайхан, Кук, Браун, Хулан, Цолмон, Кинг -эдгээр нэр тодорхой утгатай, Мооёо, Ожилдой, Линкольн, Көк, Сэсээр, Салливан, Мэлсчой бол тодорхой утга илэрхийлэхгүй.

Эдгээрийг тогтоохдоо: Мооёо- ёо ёо, Ожилдой – огдой, Линкольн – Америкийн арванзургаа дахь ерөнхийлөгч Авраам Линкольн, Көк – хөх /өнгө/, Сэсээр – СССР, Салливан – “О Салливан” – тэрэгний дугуйн худалдааны тэмдэг, Мэлсчой – Маркс, Энгельс, Ленин, Сталин, Чойбалсан гэх нь л дээ. Фриман – Free man – эрх чөлөөтэй хүн – эрх чөлөөний хөшөөтэй холбон бодно. Улсын арслан Оргодол гэхэд дотроо “хаанаас оргосон бол?” гэх юмуу “оргож яваа бөх, туслахсан” гэж саваагүйрхэн бодвол мартагдахгүй болов уу. Улсын начин Онх гэхэд “бууж өгдөггүй бөх, буулгаж болдоггүй шагай” гэж бодон түүний шаргуу, зүтгүү байдлыг төсөөлөхөд сайхан цээжлэгдэнэ дээ. Харри Лорейн гуайн аргаар бол Ольчевский гэдэг нэрийг oldman-урт сахалтай буурал өвгөн, үхэр шиг хивэнгээ /chew/, цанаар /ski/ гулгана гэж төсөөлнө. Old-chew-ski=Ольчевский, Конти-г тогтоохдоо /Conti Castle/ саванг төсөөлнө. Холбон төсөөлөх арга ямар ч байж болно. Тэнэг юм шиг тусмаа улам сайн тогтоогддог гэнэ.

Би өөрт тохиолдсон нэгэн онигоог ярья. Мэргэжлийн гол хичээлийн шалгалтад бэлтгэх хугацаа дуусч намайг самбарт дуудав. Би асуултаас өөр тэмдэглэсэн юмгүй хоосон цаастай, толгойд бүр юу ч орж ирдэггүй. Уул нь улаан дипломыг мөрөөдөж их л хичээсэн юмсан. За яахав, нэр хүндийг минь бодоод унагаахгүй байлгүй гэсэн шүү юм бодон шулуудав. Самбарт гарч хий самгардаад, шохой барин дээшээ хартал Японы эрдэмтэн Яго гэсэн нэр орж ирээд л, ёстой хачин юм болсон доо. Самбар дүүртэл томъёо бичин, багш ч гайхсан юмгүй дүнгээ тавьж, гавъяа байгуулсан амьтан гарч ирлээ. Манайхан, энэ нөхөр баларлаа, “шипи” ч дамжуулж амжсангүй гэлцэж байсан гэдэг. Япон эрдэмтэн Яго=Я-Я гэсэн холбоос аварсан хэрэг. Золигийг Баба Яга гэж цээжилсэн бол бүр дээр байхгүй юу.

Харри Лорейн гуай Смит, Шмит гэсэн нэрийг сонсохдоо лантуугаар балбах чимээг төсөөлдөг гэнэ. Миний хувьд буу зэвсэг их ойр бөгөөд түүний төрөл хүчин чадал, тусгал, урт богино ээлжээр буудах чимээ зэрэгтэй холбоход амар юм шиг. Хөгжимчид бол нот ашиглах бизээ. Бийрбалын тухай ярих гэхээр ёс юм шиг Акбар хааны нэрийг мартана. Яагаав нөгөө Монгол удмын хаан гээл духаа балбаж эхэлнэ дээ. Харин АК барьсан сахалтай нөхөр бааранд зогсож байгаагаар төсөөлснөөс хойш гайгүй болсондоо, АК-бар. Байгаль судлаач, зохиолч Акимушкинийг АК-муушиг, байгаль, амралт гэхэд л хангалттай.

Харри Лорейн гуай их сонин сонин “стандарт” хэрэглэдэг юм байна. Ли, тон, сон төгсгөлтэй нэрүүдийг тус бүрийг өөр өөрөөр тогтоох бөгөөд тон төгсгөлтэй бол нэг тонн жинтэй гирийг зүүчих жишээтэй. Түүний Саубер гэдэг нэрийг яаж тогтоосныг харъя. Энэ нэрийг сонсмогц их сонин дуудлагатай /олон эгшиг/ нь анхаарал татаж, хөрөөтэй баавгай санаанд нь орж. Saw bear-Саубер. Хэн нэг нь нэрээ Базаррагчаа гэвэл түүнийг Базаргүррагчаа гэж болох юм. Сүүлд нь санахад амар, сансрын баатар буюу гүр-таны түлхүүр үг болно.

Миний нэг найзыг Чү гэх бөгөөд тэр ой тогтоолтоороо гайхамшигтай хүн. Утасны дугаар бичиж авдаггүй бөгөөд тэгж түвэг удаад яах юм гэнэ. Жолооны дүрмийн шалгалт өгөх гээд бэлдэж байгаа хүнийг ингэж байхаар цээжилчихээч гэнэ, өөр шигээ бодож байхгүй юу. Нэг удаа бид Эрдэнэтэд архи ууцгаан их л халамцуухан Говилоос городок /хотын төв/ руу очиж явтал дугуй хагарав. Дугуйг янзлах зуур Чү замын хажууд гаран хэвтэх нь унтсан бололтой. Засварын ажил бүтэлгүй болоод хэн нэгнээс тусламж авахаар утсыг нь асууж лавлаад, явж утсаар дуудав. Маргааш нь тусламж үзүүлэгчийн утасны дугаарыг бие биенээсээ асуутал Чү тэд гэж хэллээ. Чи түүнийг таньдаг юмуу гэхэд үгүй, та нар өчигдөр хоорондоо тэд гээл байгаагүй юү гэж билээ. Түүний охин одоо МУИС-д тооны чиглэлээр сурч байгаа, багадаа телевизээр гарч буй бараг л бүх хүнийг таньдаг байсан. Ой тогтоолт бол далд ухамсрын гайхамшиг л даа. Хэн ч олон жилийн өмнө барьсан байшингийнхаа хаана нь хагархай тоосго өрснөө санадаг гэнэлээ.

Ингээд би зарим нэрийг аргачлалаа бичье.

Амарсайхан – Нэг л амар сайхан налайсан хамар.
Айдаа – Idea Бөн бөн.
Нана – нано.
Мика – мийки
Бямбаа – Баасан ажаагийн дүү
Бум-Эрдэнэ – Эрдэнэ мэт Буман бүтээлүүд.
Цолмон – Японы дээр гялалзах од.
Заяа – миний охин /миний том охиныг Заяа гэдэг/
Пийки – застав.
Тэлмэн – Тэл минь, Зулаа минь
Зүүдчин – унтаахай.
Deppsu – Дэрсү Узала.
Оюунаа – Бийр мэт.
Оогий – оожий.
Жаргалсайхан гуай баас хоолойтой-баас гэнэ шүү
За яаж байна, залхаагүй биз. Харри Лорейн гуай болохоор дараах аргыг хэрэглэсэн байна лээ.
Гордон – garden
Аркаро – Би О үсгийг зөөж байна. I carry O.
Брискин – хэн нэг нь түргэн түргэн briskly арьсаа skin маажна.
Морейда – хэн нэг нь арвин их more номыг уншихаар read авчирна. More read-Морейда.
Хайдак – өвс hay зулгаах нугас duck. Hay duck-Хайдак.

Энэ аргачлалыг байнга хэрэглэвэл үр дүнд хүрнэ гэдгийг эцэст нь хэлье.

Д.Батсуурь

Эх сурвалж: www.Duuren,mn

	Араар тавьсан нөхрөө харсаар хардах өвчтэй боллоо 51
	Архи уусны маргааш найз залуутайгаа чаталсан чатаа харахаар бүр үхчихмээр санагдах юм 39
	хадмууд, нөхрийн найзууд, ангийнхнаас ЖААХАН ХҮҮХДИЙН ТОЛГОЙ ЭРГҮҮЛЖ СУУЧХААД гэх үг хэдэнтээ сонслоо 47
	Хадмаас болоод нөхрөөсөө салаад хүүхдүүдээ аваад тусдаа өөрийнхөөрөө амьдарсан нь ч дээр гэж бодох боллоо 75

Мэдээний алба:	7711 4747 [email protected]
Маркетингийн алба:	8800 4147, 7711 4747 [email protected]
Оффис:	7711 4747 001 тоот, B1 давхар, Тусгаар тогтнолын ордон, Сүхбаатар дүүрэг

Энэ мэдээ таалагдаж байвал

3

1

2

3

4

5

Мэдээлэл

Хамтрагч