Гурван сая хүрэхгүй Монголчууд бид хүнлэг чанараа хаана хэзээ, яагаад гээчих вэ. Хүн гэдэг бодгаль, сэтгэл зүрх ухамсраараа араатан, адгуус амьтнаас ялгардаг. Гэтэл заримдаа араатнаас ч дор шахуу авирлах зүйл их байна. Тэмцэлтэй амьдралдыг туулахдаа хүн чанараа дусал дуслаар, ямх сөөмөөр гээсээр байгаа нь харамсалтай.

Даваа гүвээтэй амьдралын нугачаанд хүн чанараа гээгээгүй үлдсэн тэр эрхэм хүмүүн, хүний дээд билээ. Хүн чанарыг алдагдуулах элдэв сорилтыг сөрөн зогсч, даван гарч чадсан нугарашгүй туйлбартай хүн л бусдын хайрыг хүлээж, хүндлэлийг олж, дуулим хорвоод дуурсах алдартай үлддэг нь бичигдээгүй хууль. Бие биедээ уурлаж, харааж зүхсэн, ядарсан гутарсан байдалтай байх нь бидний нийтлэг төрх болж. Ийм байдалтай эвлэрээд суух гэж үү. Эгвэл цаашид юу болох вэ. Хүн чанаргүй үйлдэл эх орны аюулгүй байдалд нөлөөх вий. Өөрөөр хэлбэл Манжийн үед явуулж байсан хооронд нь дайсагнуулах бодлого яг одоо жинхэнэ утгаараа хэрэгжээд байгаа юм биш үү.

аӨнөөдөр хүмүүс “хов”-оор цадаж байгаа нь эмгэнэл биш гэж үү. Бид эд хөрөнгөө хулгайд алдахад хачин их харамсдаг атлаа хүн чанар, хүнлэг сэтгэлээ алдахад яагаад тэгтлээ их харамсахгүй байна вэ.

Гадна талаас нь харахад сүрлэг сайхан модыг дотор талаас нь өмх идэн гундуулан доройтуулдагийн адил гаднаас нь харахад юугаар ч дутаагүй, нүд булаам хайр татам залуусын хүн чанарыг дотор талаас нь сэхүүн амьдралын хөгц идэн сэвтүүлсэн байдаг нь нууц биш. Хүн чанар нь сэвтсэн хүн цээжиндээ байнга зовиуртай явдаг. Энэ зовиур нь хүнлэг чанараа сэвтүүлсэн тэр цаг мөчийг эргэж дурсах тутам хүндрэн шаналгана. х

Бид хүний мууг сонсоод баярладаг болчихож, тиймдээ ч хүмүүн та шулмын дүрээр амьдарч байгаагаа мэдэхээ больж. Хүн чанар нь хүнд заяасан өндөр дээд заяа. Нинжин сэтгэл хүн чанарыг тэтгэх ширгэшгүй ундарга. “Орчлонг харах нүдээ хайрлаж, хамгаалдагийнхаа адилаар хүн болж төрсний утга учир болох хүн чанараа хадгалж, хамгаалахын төлөө л хичээж амьдарцгаая. Энэ хорвоо ертөнцөд ганцхан удаа амьдраад буцахын хооронд буруу аргаар мөнгө хурааж, бусдыг гомдоон шаналгаж, албан тушаал эрх мэдлийн төлөө улайран зүтгээд яах вэ. Юу тарина түүнийгээ хураана гэдэг, таны хийсэн нүгэлийн гайг таны үр хүүхэд хүүхдүүдийн чинь хүүхэд эдэлнэ гэж бодоод хүн чанараа хадгалж явья. Энэ бол улстөрчдөд хамгийн их хамаатай, хатуухан хэлэхэд улстөрчид хүн чанарыг үгүй хийгээд байна уу.

Н.Наран-Од