Монгол хэлний тайлбар тольд “урвах” гэдгийг “дайсан этгээдийн талд орох, тэрслэх, шударга биш явах” хэмээж. Дэлхийн 200 гаруй улсын дунд Монгол хэмээх тусгаар тогтносон, бүрэн эрхт улс оршин буй. Тусгаар улсын хувьд бид хүсэл зорилготой, эрх ашигтай, мэдээж төрийн нууцтай. Мөн эх орны эрх ашиг хэмээх чухаг зүйлтэй ард түмэн. Тэрхүү эрх ашгаас урвах явдлыг урвагч, бүр хатуухан хэлбэл эх орноосоо урвагч хэмээн нэрлэдэг. Харамсалтай нь өнөө цагт үзэл бодол, итгэл үнэмшлээсээ урваж буцах явдал жирийн үзэгдэл мэт түгээмэл болчихож.

Шулуухан хэлэхэд, улс төрийн хүрээнийхний дунд энэ явдал хэвийн үзэгдэл мэт. Эх орноосоо урвана гэдэг хортой, тэвчиж болшгүй зүйл. Энэ үйл хэргийн хохирогч нь Монгол Улс, Монголын төр, Монголын ард түмэн. Басхүү урвагчид ганц л ял бий гэх үг ч бий. Ер нь урвагч хамгийн аюултай. Үзэл санааны урвагчид үйлдлээ, ирэх хариуцлагаа эхнээсээ мэдэж байсан учраас айдаггүй. Барьцаалагдсан урвагчдын түүхийг өчигдөрхөн Төрийн ордонд хамтарсан Засгийн газарт ажиллаж байсан сайд нар харууллаа.

Л.Оюун-Эрдэнийн гэх тодотголтой хамтарсан Засгийн газар 16 яамтай, 22 сайдтайгаар “Хурдтай хөгжлийн төлөөх зориг” гэх гэрээг байгуулан үйл ажиллагаагаа явуулж байсан. Үр дүнд нь томоохон мега төслүүдийг хөдөлгөсөн нь хамтын шийдвэр гаргалт бодит үр дүнд хүрч болохыг харуулсан. Тухайлбал, Эрдэнэбүрэнгийн УЦС, Гашуунсухайт-Ганцмодны төмөр зам, Газрын тосны үйлдвэр зэрэг дэд бүтцийн томоохон төслүүдийг хамтран шийдвэрлэсэн алхмууд нь эдийн засгийн урт хугацааны өсөлтөд чухал нөлөө үзүүлэхүйц шийдвэрүүд байв. Гэвч хурдтай хөгжил урт насалсангүй. Хурдтай хөгжлийн төлөөх галт тэргэнд хамт суусан сайд нар нь урвав.

Хурдтай хөгжлөөс урвасан Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын дарга Н.Учрал, Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг, Сангийн сайд Б.Жавхлан, Батлан хамгаалахын сайд С.Бямбацогт, Гэр бүл, хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд Л.Энх-Амгалан, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд Ж.Энхбаяр, Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн, Эрүүл мэндийн сайд Т.Мөнхсайхан нар барьцаалагдсан урвагч ямар аюултайг харууллаа. Тэд үзэл санаа, итгэл үнэмшлээсээ эргэлзэх зүйлгүй эргэж няцаж чаддагаа харууллаа.

Гагцхүү Шадар сайд С.Амарсайхан, Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын сайд Ч.Номин, Зам, тээврийн сайд Б.Дэлгэрсайхан, Боомтын сэргэлтийн Үндэсний хорооны дарга Б.Тулга нар Ерөнхий сайдад итгэл үзүүлэх кноп дарлаа.

Эцэст нь тэмдэглэхэд, хамтын удирдлагын бүтэц тогтворгүй, эвслийн бүрэлдэхүүн байнга өөрчлөгдөх тохиолдолд гадаадын хөрөнгө оруулагчдын итгэл суларч, бодлогын үр ашиг буурдаг. Монгол Улсын хувьд ч Засгийн газрын тогтворгүй байдал нь ДНБ, гадаад валютын албан нөөц, гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт, ажилгүйдэл, инфляц зэрэг макро эдийн засгийн голлох үзүүлэлтүүдэд сөрөг нөлөө үзүүлж ирсэн.

Судалгаагаар Засгийн газрын тогтворгүй байдал 1 хувиар нэмэгдэхэд, гадаадын шууд хөрөнгө оруулалт дунджаар 0.15 хувиар буурч байгааг олон улсын судалгаа харуулдаг. Энэ урвагчдаасаа болгоомжлох л байсан юм даа, Л.Оюун-Эрдэнэ.

Р.БАТБОЛД