Жүжигчин, найруулагч Б.Навчаатай ярилцлаа.

-“Үүр битгий цайгаасай” уран сайхны кино үзэгчдийн сэтгэлийг багагүй хөдөлгөж чадсан. Энэ киногоороо үзэгчдэд юу хүргэхийг зорьсон бэ?

-Миний хамгийн сүүлийн үеийн уран бүтээл “Үүр битгий цайгаасай” уран сайхны кино байлаа. Бид хүний сэтгэл дотор луу өнгийж харах, хөндөж чадах кино хийе гэж зорьсон л доо. “Тань руу нүүж явна” киног үзэхэд үйл явдлын хувьд хурц биш хэрнээ хүний энгийн амьдралыг харуулдаг. Тэгсэн хэрнээ хүмүүсийн сэтгэлийг хөдөлгөж, маш сайн хүрсэн. Миний хувьд яг л ийм кино хийхийг хүссэн юм. Үзэгчдийн хувьд ч сайхнаар хүлээж авсан. “Ойрд ийм сайхан кино үзсэнгүй. Сайхан кино байлаа” гэж үзсэн хүн бүр л хэлж байлаа. Бид ч санасандаа хүрсэндээ маш их баяртай байна. Гэхдээ харамсалтай нь үзэгчдийн тоо цөөн байлаа. Ер нь анзаараад байхад ихэнх үзэгчид маань алаан хядаан, цус нөжтэй нэг бол инээдмийн жанрын кино үзэх сонирхолтой болчихжээ. Би “Рашаантын-18”, “Ларьдма” гээд кинонууд хийсэн. Дараа нь ангийнхаа хөвгүүдтэй “Үргээлэг” уран сайхны кино хийсэн. “Ларьдма”-тай адилхан хар бараан сэдвийг л хөндсөн. Эдгээр инээдмийн болоод хар бараан сэдэвтэй бүтээлүүд маань үзэгчдэд илүү хүрсэн шүү. Үнэхээр сенсааци болж байлаа. Гэхдээ энэ бол эмзэглэмээр асуудал, уг нь залуучууд маань амьдралыг үзэх үзлээ шат, шатаар ахиулж байх хэрэгтэй л дээ. “Үүр битгий цайгаасай” киногоо хийгээд үүнийг бүр ч илүү мэдэрлээ. Гэхдээ би тэр зүг рүү эргэж, буцаж явмааргүй байна. Улам л хөгжиж, чанартай уран бүтээл хиймээр байна. Уран бүтээлчид бид бол шантрахгүй. Бид өөрсдийн хийж чадах зүйлээрээ үзэгчдээ хүмүүжүүлэх ёстой. Хүнд ухаарал өгсөн, амьдралыг арай өөр өнцгөөс харах сэдэл өгсөн уран бүтээл хийсээр л байх болно. Зогсолтгүй хөдөлмөрлөсөөр л байвал бид дээшээ явсаар л байх болно.

-Одоогоор шинэ уран бүтээл дээр ажиллаж байна уу. Кино саналууд хэр их ирж байна вэ?

-Нэгэн шинэ уран бүтээл дээр ажиллахаар зэхэж байна. Кино зохиолын хувьд үйлийн үрийн тухай өгүүлнэ. Ер нь хүн хүссэн, хүсээгүй 40 хүрээд ирэхээр үйлийн үр, үнэн худал, үхэл амьдралын зааг, амьдралын мөн чанарыг илүүтэй ойлгодог юм байна. Бүх зүйлийг ухаарч, сэхээрдэг нас юм байна л даа. Би өөрөө ч 40 хүрч байгаа учир үүнийг илүү мэдэрч байна. Тиймдээ ч 40 хүрээд ухааарах биш харин ч галтай, цогтой, омголон залуу насандаа алдаж эндэхгүй,үйлдлээ зөв байлгаасай гэдгийг энэ киногоороо хүргэнэ. Энэ киног үзчихээд гарахдаа гишгэсэн мөрөө эргэн нэг харж, дараагийн алхмаа анхаарах болов уу хэмээн бодож байна. Кино зураг авалтдаа долдугаар сарын 30-аас эхлэн орно.

-Таныг жүжигчин биш цэрэг, армийн хүн болох гэж байсан гэж сонссон юм байна...

-Би эхээсээ дөрвүүлээ л дээ. Гурван эрэгтэй дүүтэй. Багын л эршүүд охин байлаа. Тиймдээ ч Цэргийн дээд сургуульд конкурс өгөөд тэнцсэн. Хэрэв цэргийн хүн болсон бол өдийд дэд хурандаа бол болчихсон л байгаа байх. Нэлээн чамбай хурандаа байж магадгүй шүү. (инээв) Аав минь л цэргийн хүн болгох сонирхолтой байсан л даа. Гэхдээ миний хувьд цэргийн сургуульд биш СУИС-д ормоор санагдаад л, конкурс өгсөн. Арван жилд байхдаа урлаг соёлын бүхий л арга хэмжээнд манлайлан оролцдог байсан минь их нөлөөлсөн болов уу. Ингээд МУГЗ С.Сугар багшийнхаа удирдлаган дор суралцаж эхэлсэн. Сайн багштай байсан болоод ч тэрүү манай ангиас олон сайн жүжигчид төрсөн. С.Болд-эрдэнэ, Г.Эрдэнэбилэг, Ж.Баясгалан, Б.Амарсайхан тэргүүтэй сайхан жүжигчид бий. Бид оюутан ахуй үедээ үнэхээр сахилгагүй байжээ. Долоо хоног бүрт л ангиа өөр, өөр болгочихно. Айл гэр, эмнэлэг, баар гээд л. Айл гэр болгочихоод л багшийгаа ороод ирэхэд нь цай аягалж өгнө. Эсвэл эмнэлэг болгочихно. Бүгд эмчийн халат өмсөөд, чагнуур зүүгээд л. С.Сугар багш маань ч биднийг хорьдоггүй байлаа. Ер нь бидний энэ чөлөөтэй сэтгэдэг байдал улам хөгжүүлж, задалж чадсан. Эргээд бодоход хэн хамгийн их сахилгагүй байсан тэр нөхөр л жүжигчний ур чадвараар сайн байгаад байдаг шүү. Дээр дурьдсан хэдэн нөхөд тун сахилгагүй байсан. Ямартай ч бидний хувьд оюутан цагаасаа эхлээд л өнөөг хүртэл нөхөрлөсөөр байна. Юу ч тохиолдсон нэг, нэгэндээ тус дэм болдог. Өдөр алгасахгүй утсаар ярьдаг. Ийм л дотны найзууд болсон доо.

“Үүр битгий цайгаасай” киноны хэсэг

-Таныг урлагт хөл тавихад Ардын жүжигчинг Гантөмөр гуайн тус дэм их байсан гэдэг. Энэ тухайд?

-Тийм шүү. Гантөмөр гуай намайг охин Ганжаргалынхаа хамт хошин урлагийн жүжигчин, Батзаяа ахад “Чи энэ хоёрыг хошин урлагийн театрынхаа жүжигт оруулаадхаач” гээд хөтөлж аваачиж өгсөн юм. Охин Ганжаатай нь би сүрхий найзууд л даа. Тэр том хүн хэлсэн болохоор Ганжаа бид хоёрыг Заяа ах театрдаа авсан. Удалгүй бусад хошин урлагийн продакшнууд санал тавьж байлаа. Гэхдээ тухайн үед цалин их бага байсан л даа. Ингээд л урлагаа түр орхиод, уул уурхайн компанид тогооч хийж байлаа.

-Урлагт эргэн хөл тавихад амаргүй байсан болов уу?

-Сурсан зүйл гэдэг хүнд үгүйлэгдээд л байдаг юм билээ. Хонгилын үзүүрт гэрэл асаалттай л байгаад байлаа. “Ийм нэгэн дурлал-1” уран сайхны кинонд тоглох санал ирлээ. Тоглоод үзлээ, бас болж байна. Ингээд л удалгүй монгол сериал хийе гэж шийдсэн. Тэр бол “Хэцүү анги” кино юм шүү дээ. Яахав эргээд харахад тийм ч сайн уран бүтээл биш. Гэхдээ олон ч залууст уран бүтээлч болох замыг нь нээсэн буянтай кино юм. Дурдахгүй байхын аргагүй бүтээлүүдийн минь нэг. Ер нь уран бүтээл хүнийг хүмүүжүүлдэг л дээ. “TV Coctail” хамтлагийнхан “Хоёр ертөнцийн зааг” хэмээх жүжиг хийхээр болж, надад энэхүү жүжигт тоглох санал тавьсан л даа. Тухайн үед би өвчтэй байсан учраас, тоглох боломжгүй гэсэн хариу өгсөн юм. Гэтэл Э.Цолмонбаяр “Та зохиолыг нь л уншчих” гэсэн. Хамгийн гайхалтай нь үхэл амьдралын тухай тэр зохиолыг би уншаад, миний биеийн байдал маш хурдан сайжирсан. Амьдрал гэдэг маш том бэлэг гэдгийг бид ухаардаггүй юм байна л даа. Тэр жүжигт тоглосны дараа хүнд хэрэгтэй, ямар нэгэн зүйлийг бүтээж, ухаарал өгөх хүсэл оргилсон гэж болно. Их ч бодсон. Ингээд л “Ларьдма” киног хийхээр болсон юм. Хэнбугай ч муу кино болсон гэж хэлдэггүй. Мэдээж айдастай, хар бараан сэдвийг хөндсөн гэдгийг үгүйсгэхгүй.

-Таны бодлоор амьдралын утга учир юунд оршдог вэ?

-Яг үнэндээ хүнд хүн л хэрэгтэй. Түүнээс унах унаа, орд харш, хэдэн га газар амьдралын утга учир биш. Тэртэй тэргүй нүцгэн ирээд л нүцгэн буцах хорвоо шүү дээ.

-Амьдралдаа харамсаж явдаг зүйл бий юу?

-Би 2005 онд гэр бүл зохиож байлаа. Хүний амьдрал гэдэг шулуун шугамаар явдаггүйгээс хойш санаснаар болоогүй л дээ. Одоо эргээд тухайн үеэ бодохоор өөрийгөө чамладаг. Шийдэж болохоор жижиг асуудлуудыг улам дэвэргэж, Б.НавЧаа: Ихэнх үзэгчид алаан хядаан, цус нөжтэй эсвэл инээдмийн жанрын кино үзэх сонирхолтой болчихжээулам нэг нэгнээсээ холдсон байгаа юм. Үүнд л харамсаж явдаг. Гэхдээ цаг хугацаа бүхнийг эмчилдэг шүү дээ.

-Та “Мөрөөдлийн театр” продакшны хэд, хэдэн уран бүтээлд тоглосон. Одоогоор үндсэн жүжигчнээр ажиллаж байгаа юу?

-Би яг үндсэн жүжигчин нь биш л дээ. Зарим уран бүтээлд нь л хамтран тоглосон юм.

-Бусад хошин шогийн продакшнууд хамтарч уран бүтээл хийх санал тавьбал хэрхэн хүлээж авах вэ. Эсвэл зөвхөн дэлгэцийн уран бүтээлдээ анхаарлаа хандуулах бодолтой байгаа юу?

-Хүн ажлыг голж болохгүй л дээ. Гэхдээ биеийн хөдөлгөөнөөр эсвэл хэрүүлээр ч юм уу бусдын инээдийг хүргэнэ гэдэг хоцрогдсон асуудал. Тэрийг үзэх гэж ирж байгаа хүмүүсийн сэтгэхүй ч маш ядуу байгаа хэрэг. Энэ тогтсон хэв маягаа хошин шогийн уран бүтээлчид маань анхаарч, арай өөр болгох хэрэгтэй байгаа юм. Яг үнэнийг хэлэхэд би тийм төрлийн жүжигт тоглохгүй. Харин өөрчлөгдсөн, дэвшилттэй байгаа тохиолдолд бол дуртайяа тоглоно.