Монгол Улсын Ерөнхий сайд Н.Алтанхуяг долоо хоног бүрийн пүрэв гарагт сэтгүүлчидтэй “30 минут” уулзаж, Засгийн газрын үйл ажиллагаа болон бодлого, шийдвэрээ танилцуулдаг уламжлалтай. 

Тэрбээр өчигдөр энэ оны анхны уулзалтаа хий­сэн бөгөөд “Чингис” бондын үлдэгдэл хөрөнгөөр үйлд­вэржилтийг дэмжих төс­лүүдийг санхүүжүүлэх болсон тухайгаа танилцуулсан. 

Энэ үеэр сэтгүүлчид Ерөн­хий сайдаас сонирхсон асуулт­даа хариулт 

авсан юм. 

 

-Энэ оны төсөвт тодотгол хийхдээ царцаасан хөрөнгө оруулалтынхаа  хэдэн ху­вийг гэсгээх боломжтой вэ?

-УИХ ирэх сард зав­сарлах байх. Тиймээс бид төс­вийн тодотголоо энэ сар­даа багтаах учиртай. Ав­­­лигажсан  төсөв  гэдгээс үүдэл­­­тэйгээр 260 орчим тэр­­бум төгрөгийн объектын хө­рөн­гө  оруулалтыг цар­цаасан. Анхны төсвөөсөө хэд дахин өсчихсөн тэдгээр барилгад одоо аудитын шал­галт хийг­дэж байгаа.

Ингээд аль нь боломжийн өсөлттэй, аль нь төсвөө хэт өсгөсөн юм  бэ гэдгийг тогтоох юм. Уг нь энэ сарын 10-ны өдөр гэж байсан ч хараахан дуусаагүй гэсэн. Тэд  шалгаж  дуусаад  Засгийн газарт танилцуулахаар бид барилгуудаас үргэлжлүүлэх эсвэл зарах асуудлуудыг шийдвэрлэнэ.

 

-Алтны ил тод байдлын тухай хууль УИХ-ын чуул­ганы үеэр унасан. Гэвч Ашигт малтмалын тухай хууль хэмээн нэрийг нь өөрч­лөөд оруулаад ирлээ. Бие даагч гишүүдийн зүгээс гад­ныхны лобби орсон гэж шүүмжлээд байгаа. Таны хувьд ямар байр суурьтай байгаа вэ?

-Засгийн   газраас Алт­ны ил тод  байдлын  тухай хуулийг оруулсан. Гэвч чуулган дээр гишүүд ийм тусдаа хууль байх шаард­лагагүй, Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт, өөрч­лөлт оруулъя гэсэн юм. Тэгж өргөн барьсан хуу­­лийн төслийг одоо хэ­лэл­цэж байгаа. Зарчмын том өөрчлөлт ороогүй.

 

Хүмүүсийн яриад байгаа шиг лобби гэх зүйл байхгүй. Яагаад гэвэл энэ чинь бидний л эх орон шүү дээ.

Бид алтаа их хэмжээгээр олборлож байгаа. Гэтэл үүнийгээ гадаад руу ху­дал­даад, өнгөрсөн оных шиг 303 сая ам.доллар олох уу. Эсвэл Монголбанкинд ху­дал­даад, Төв банкинд нөөц бий болгох уу гэдгийг тооцох хэрэгтэй.

Энэ хууль бол “Та ол­бор­лосон алтаа гадаадад биш, Монголбанкинд худалд­вал бага татвар авна” гэж бай­гаа. Энд буруу асуудал байхгүй. Харин ч Төв бан­кинд алт их хэмжээгээр байвал  манай улсын валю­тын нөөц нэмэгдэж бай­на л гэсэн үг.

 

-Гэхдээ аж ахуйн нэг­жүүд тушаасан алтныхаа төлбөрийг валют болгоод гаргаад байвал ямар ч ялгаагүй биз дээ?

-Засгийн газар болон Монголбанкны удирд­ла­гуудтай энэ талаар ярилц­сан. Монголбанкинд алтаа худалдсан тохиолдолд урам­шуулал болохуйц хууль батал­чихвал манай алт ну­тагтаа үлдэх боломж­той. Хөрш орнуудтай харь­цуу­лахад манай улс алтнаас татвар их авдаг. Тиймээс л гадагшаа чиглэсэн урсгал бий болчихоод байгаа юм.

 

-Гадаадаас 100 мянган тонн улаан буудай авах тухай яригдаж байна. Мэ­дээж бас л татварын хөн­гө­лөлт үзүүлэх гэнэ. Энэ тал дээр та ямар байр суурьтай байгаа вэ?

-ҮХАА-н сайд Х.Баттулга тэр улаан буудайг нөөц бүр­дүүлэх юм гэж УИХ дээр маш сайн тайлбарласан.

 

-Том төрөөс ухаалаг төр рүү гэх боллоо. Тиймээс төр жижгэрч, энэ онд цомхотгол нэлээд хийх байх гэсэн айдас төрийн албаныханд байна?

-Бид шууд цомхотгоно гэхээсээ өмнө иргэдэд тө­рийн үйлчилгээг хэрхэн түргэн шуурхай хүргэдэг болох вэ гэдгийг судалдаг. Жишээлбэл ТҮЦ машин төрийн албан хаагчийн ажлыг хийчихээд байгаа бол тухайн хүнд нь өөр ажил өгөх зэргээр ярилцана шүү дээ.

 

-Тендер байнга хэл ам таталж, авлига дагуулдаг гэдэг. Тэгвэл үйлдвэр­жил­тийн төслүүдийг хэрхэн шал­­га­руулах юм бол. Шу­дарга явагдаж чадах болов уу?

-Шинэчлэлийн Засгийн газар өнгөрсөн онд ил тод, нээлттэй байдалд маш их ач холбогдол өгч ажилласан. Үр дүнд чөтгөрийн тоо цөөрсөн гэдэг шиг нууж, хаах асуу­дал нэлээд багассан. Тий­мээс үйлдвэржилтийг дэм­жих төсөлд ирүүлж буй төслүүдийг шаардлагатай бол шат шатанд нь ил тод байдлаар шалгаруулна.

 

-О.Баасанхүү гишүүн та хоёр сайд нарыг огцруулах асуудал  эмнэлгийн барил­гын зориулалт хоёроор то­хироо хийсэн тухай яриг­дах боллоо. Ямар учиртай юм бэ?

-О.Баасанхүү гишүүн бид хоёр тохироо хийгээгүй.

 

-Та тухайн барилгыг эм­нэлгийн зориулалтаар нь ашиглахыг дэмжинэ гэж амласан гэсэн?

-Би “Шударга ёс” эвс­­­лийн бүлгийн хурал­даанд оролцсон. Тэр үед О.Баасанхүү гишүүн эмнэл­гийн барилгын асуудал ярь­сан. Миний хувьд “Зориу­лалтаар нь ашиглах тухай асуудлыг судалъя” гэж л хэлсэн.

Бид хоёр эмнэлгүүдийг ний­лүүлж, цэр­гийн гос­пи­тальд аваачсанд санал нэг­дэж байгаа. Харин Төрийн ордны хажуугийн эмнэлгийн барилгыг зо­риулалтаар нь ашиглах эсэхийг судална л гэсэн.