Сэлэнгэ аймгийн Мандал суманд Ноён уул оршдог. Энэ уул хүдрийн 27 667 378 тонн, алтны 75 942,11 тонн нөөцтэй нь тогтоогдсон. Энэ баялгийн 66 хувийг “Сентерра Гоулд” ХХК, 34 хувийг төр эзэмшихээр болсон бөгөөд ашиглалтын 4 лиценз нь “Сентерра Гоулд” ХХК-д байдаг. Уг лицензийг хүчингүй болгож өгнө үү хэмээн “Ноён уулаа аваръя” ТББ Нийслэлийн захиргааны хэргийн шүүхэд хандаад байгаа. Уг хэрэгт хариуцагчаар Ашигт малтмал, газрын тосны газрын Кадастрын хэлтэс татагдаад байгаа бол шүүгчээр Ц.Сайхантуяа, А.Насандэлгэр, М.Батзориг оролцож байгаа. Шүүх хурал өчигдөр 13:30 цагт хуралдсан ч хойшлов.

 

Учир нь шүүх хуралд гуравдагч хариуцагчаар оролцож байгаа “Сентерра Гоулд” ХХК-ийн төлөөлөл шүүгчээс татгалзсан байна. Шүүх хурал тодорхойгүй хугацаагаар хойшилжээ. Энэ талаар Гамшгийн эсрэг үндэсний төвийн ерөнхий зохицуулагч Ж.Ганбаатараас тодруулахад: “Байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээ хийгдсэн гэж “Сентерра гоулд” компани таницуулгадаа өгсөн боловч ерөнхий үнэлгээгээ нарийвчилсан үнэлгээ гэж танилцуулан шүүхэд баримт бүрдүүлж өгсөн байна. Ерөнхий үнэлгээг Байгаль орчны яаманд байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээг хийсэн газар нь хийдэг. Үүнийг тодруулахаар хүсэлт гаргасан ч хангагдаагүй байна. Мөн тухайн орон нутаг байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээ, нийгэмд нөлөөлөх байдлын үнэлгээг гэх мэтчилэн үнэлгээнүүдийг хавтаст хэрэгт он дарааллаар хавсаргахыг хүссэн. Энэ нь ч мөн байхгүй байна. Тиймээс үүнийг шүүхээс тодруулахыг хүссэн. 2011, 2013, 2016 онд “Оюутолгой” ТББ-аас байгаль орчны нөлөөлөл, уул уурхайгаас хэр хамааралтай байгаа тухай судалгаа хийж, нутгийн иргэдэд танин мэдэхүйн сургалтуудыг хийсэн. Энэ судалгааны материалыг шүүхэд нотлох баримтын хэмжээнд авч үзнэ үү гэсэн шаардлага тавьсан боловч шүүх үүнийг тодруулна гэсэн.Мөн “Сентерра гоулд” компани Монголд цианит хэрэглэхдээ Олон Улсын конвецед нэгдсэн байх ёстой. Гэтэл үүнд нэгдээгүй. Зөвхөн зөөх буюу тээвэрлэх аюулгүй ажиллагааны талд нэгдсэн болохоос ашиглах буюу үйл ажиллагаа явуулах тал дээр нэгдээгүй байсан. Тэгэхээр Монгол Улсад “Бороогоулд” арван жил хууль бусаар цианет натри хэрэглэсэн байна. Тиймээс үүнийг шүүх тодруулах хэрэгтэй гэх мэт тодруулах зүйлүүд байгаа учраас шүүх хурал тодорхойгүй хугацаагаар хойшлогдлоо.” Гэв.

“Сентерра Гоулд” ХХК-ийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар шүүхийг эрээ цээргүй шууд дарамталсан гэдгийг шүүх хуралд оролцогчид хэлсэн. Шүүх хурал тодорхойгүй хугацаагаар хойшилсон энэ цаг үед Ноён ууланд “нинжа” нар орсон бөгөөд тэд “Сентерра гоулд” ХХК-тай хамтарч байгаа. Хэрвээ асуудлыг шүүхээр хурдан шийдсэн бол өнөөдөр Ноён уул ухагдахгүй гэдгийг нутгийн иргэд хэлж байна.

Бид энэ хэргийн талаар эргэж мэдээлэх болно.

А.Баярмаа